Vi sinh vật không gây bệnh cho cây tiêu có thể tồn tại và phát triển trong môi trường có sự hiện diện của vi sinh vật ký sinh gây bệnh. Kỹ thuật canh tác sẽ giúp tạo sự cân bằng và kiểm soát vi sinh vật gây bệnh theo hướng cạnh tranh nguồn dinh dưỡng, đối kháng tiêu diệt, và xâm lấn nơi cư trú. Quần thể vi sinh vật thuộc nhóm “ cư trú bề mặt, lá, rễ” dễ bị thay đổi dưới tác động của phân bón.
Quần thể nấm cộng sinh, ký sinh bậc hai, ký sinh tiêu diệt, bị ảnh hưởng từ cấu trúc đất, nguồn hữu cơ, và sức khỏe của cây hồ tiêu thể hiện qua bộ rễ. Những quan hệ tồn tại cạnh tranh và tiêu diệt giữa các vi sinh vật xảy ra dưới mặt đất trong vùng rễ cây tiêu gồm: Tuyến trùng thuộc nhóm hoại sinh phân hủy hữu cơ, nấm ký sinh tuyến trùng, vi khuẩn ký sinh tuyến trùng, tuyến trùng ký sinh côn trùng, nấm ký sinh nấm.
Sử dụng quá nhiều thuốc hóa học sẽ làm thay đổi các mối quan hệ theo hướng giảm sự ”tiêu diệt” và tăng sự “cạnh tranh” làm bùng phát quần thể vi sinh vật có hại cho cây tiêu. Nhiều nghiên cứu cho thấy, vi khuẩn cố định đạm tự do Azospirillumsp, vi khuẩn Pseudomonas fluorescens, Pseudomonas putida, Bacillus subtilis đang hiện diện trong vùng rễ, trên bề mặt rễ, và trong rễ cây tiêu đóng vai trò cạnh tranh nơi cư trú và nguồn dinh dưỡng với nhiều tác nhân gây bệnh khác. Hồ tiêu bị bệnh chết nhanh
Sử dụng chế phẩm sinh học chứa các vi sinh vật có ích có thể giúp thiết lập môi trường vùng rễ sạch nguồn vi sinh gây bệnh. Nhiều loại nấm ký sinh tuyến trùng như Dactylella oviparasitica, Arthrobotrys oligospore, Verticillium chlamydosporium, Monacrosporium gepgyropagum đã được thử nghiệm hiệu quả trong phòng trừ M.incognita. Sử dụng phân sinh học và phân hữu cơ bón lót 5 – 10 kg/ trụ có ý nghĩa kiểm soát tuyến trùng Meloidogyne spp trên cây hồ tiêu trồng tại Châu Đức, Bà Rịa – Vũng Tàu. Dương Đức Hiếu và cs. (2011) cho rằng sử dụng bánh dầu mè với Trichoderma harzianum có hiệu lực diệt tuyến trùng bứu rễ. Chế phẩm sinh học chứa Pseudomonas putida giúp gia tăng tỉ lệ hom sống, chiều dài rễ và số rễ cây hồ tiêu trong vườn ươm so với đối chứng không dùng chế phẩm.
Tương tác qua lại giữa các vi sinh vật trong vùng rễ cây hồ tiêu là kiểu đa chiều và diễn ra liên tục nhưng bị tác động mạnh bởi các biện pháp canh tác, giai đoạn phát triển của cây và điều kiện thời tiết. Kết quả sự tương tác là sự chọn lọc theo mức độ thích nghi với điều kiện vùng rễ cây tiêu mà sự hiện diện các chất sinh học được tiết ra từ rễ cây được xem là một yếu tố chọn lọc.
Vì vậy sức khỏe cây tiêu có liên quan đến cấu trúc quần xã và quần thể vi sinh vật có lợi và có hại trong vùng rễ cây. Trồng xen, trồng cây phủ đất có kiểm soát hoặc trồng 2 -3 giống tiêu trong một vườn có thể tạo sự đa dạng sinh học dưới khía cạnh chọn lọc và cân bằng quần thể vi sinh vật, giúp tăng tính bền vững trong cấu trúc sinh học của vườn tiêu theo thời gian.
Theo khuyến cáo của Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn, trung tâm hỗ trợ nông dân nông thôn kỹ thuật canh tác cây tiêu sẽ thực sự hiệu quả tối đa khi áp dụng chế phẩm vi sinh hữu cơ EM5+3 cùng với phân chuồng trong quá trình chăm sóc. Với việc chứa hon 100 chủng vi sinh vật có ích ( Aerobic Bacter, Anaerobic Bacter, Azotobacter, Clostridium, Bacillus, Micrococcus, Nitrosomonas, Pseudomonas, Rhizobium, Streptomyces ), che pham EM5+3 sẽ giải quyết các vấn đề sau :
Tác động lên đất: Phân vi sinh hữu cơ EM5+3 Khoáng hóa chất dinh dưỡng, sản sinh Nitơ, làm giàu chất hữu cơ và độ màu mỡ cho đất, điều hòa pH trong đất, tăng kết cấu lý hóa học của đất. Tích tụ và thúc đẩy sự hoạt động của các vi sinh vật sống trong đất và cộng sinh có lợi cho cây trồng, kìm chế sự phát triển của các vi sinh vật gây bệnh trong đất.
Tác động lên cây trồng: Kìm hãm bệnh hại cây trồng làm các cây trồng khỏe mạnh hơn, tăng cường sức đề kháng với các sâu bệnh hại cây và những điều kiện bất lợi của môi trường. Kích thích sản sinh chất kháng sinh và hoocmon sinh trưởng của cây, thúc đẩy sự hoạt động của các vi sinh vật sống cộng sinh có lợi cho cây trồng. Cuối cùng tăng sản lượng cây trồng và tăng chất lượng sản phẩm từ cây trồng.
Cây hồ tiêu có thể cho trái đến vài chục năm, sự tích lũy của vi sinh vật gây bệnh, côn trùng gây hại, côn trùng có ích, vi sinh vật có ích trong một vườn, trong vùng hồ tiêu là hiện tượng mang tính chọn lọc theo ký chủ. Kiểm soát sự cân bằng sinh học là công việc, khó khăn cần nhiều nghiên cứu điều tra theo hệ thống và đánh giá các yếu tố tham gia hay phá vỡ sự cân bằng này trong vùng hồ tiêu nhất định.
BẢO NAM
