1. Nguyên nhân gây bệnh và cách lây lan:
Bệnh dịch tả lợn do vi rút Pestivirut, họ Flavoviridae gây ra. Vi rút có sức đề kháng cao, có thể tồn tại nhiều năm trong thịt ướp đông, 6 tháng trong thịt muối, thịt hun khói, trong phân và nền chuồng hàng tháng nhưng rất dễ bị diệt bởi nhiệt độ cao hoặc hóa chất sát trùng như xút, Han-iodine, Benkocit…
Bệnh lây lan chủ yếu qua đường tiêu hóa hoặc đường hô hấp trên:
Bệnh lây lan chủ yếu qua đường tiêu hóa hoặc đường hô hấp trên:
- Lây lan trực tiếp: do lợn ốm tiếp xúc với lợn khỏe.
- Lây lan gián tiếp: do thức ăn, nước uống bị nhiễm mầm bệnh hoặc qua các phương tiện vận chuyển, giầy dép, quần áo của người chăn nuôi, côn trùng làm lây lan dịch.
2. Triệu chứng của bệnh:
Vi rút dịch tả lợn gây bệnh cho tất cả các loài lợn và ở mọi lứa tuổi, đặc biệt đối với lợn nái thường mang trùng truyền bệnh cho con và làm lây lan dịch. Thời gian ủ bệnh từ 3 – 8 ngày hoặc có thể dài hơn tùy thuộc vào độc lực của vi rút và sức đề kháng của con vật. Bệnh có thể xuất hiện ở 3 thể bệnh sau:
a. Thể quá cấp tính:
- Thể này thường thấy ở lợn con, bệnh xuất hiện đột ngột, nhiều trường hợp lợn con chết mà không biểu hiện triệu chứng lâm sàng.
- Lợn đang khỏe bỗng nhiên ủ rũ, bỏ ăn, sốt cao 41 – 430C.
- Ở chỗ da mỏng như: bẹn, bụng có những nốt đỏ sau chuyển màu tím.
- Bệnh tiến triển 1 – 2 ngày con vật dẫy dụa rồi chết, tỷ lệ chết có thể tới 100%.
b. Thể cấp tính:
- Lợn bệnh chậm chạp, nằm đè lên nhau, kém ăn rồi bỏ ăn, sốt cao 41 – 42 0C kéo dài đến lúc gần chết.
- Mắt viêm đỏ có dử màu xám hay nâu đen.
- Lợn ho, khó thở, ngồi như chó ngồi để thở, chảy nước mũi.
- Lợn nôn mửa, lúc đầu phân táo sau tiêu chảy nặng có khi ra cả máu tươi, phân lỏng màu vàng xám có mùi tanh khắm đặc trưng.
- Niêm mạc miệng, môi, chân răng, gốc lưỡi có những nốt loét phủ bựa màu vàng hay vàng xám.
- Chỗ da mỏng ở bẹn, tai, mõm, bụng có những nốt xuất huyết nhỏ bằng đầu đinh ghim (như muỗi đốt) màu đỏ sau chuyển màu tím.
- Lợn có biểu hiện thần kinh, có những cơn co giật, lợn đi chệnh choạng, đầu vẹo, bại liệt nhất là bại liệt 2 chân sau.
- Đối với lợn nái chửa thường xảy thai, chết lưu thai hoặc lợn con sinh ra yếu, chết yểu.
- Bệnh tiến triển 8 – 15 ngày làm vật gầy yếu rồi chết.
c. Thể mãn tính:
- Lợn mắc bệnh ở thể cấp tính lâu ngày không khỏi chuyển sang thể mãn tính, thường thấy ở lợn 2 – 3 tháng tuổi.
- Lợn lúc đi táo lúc tiêu chảy.
- Lợn ho, khó thở.
- Các nốt xuất huyết ở bẹn, tai, mũi, bụng, sườn, lưng chuyển từ màu đỏ sang màu tím sau đó da bị tróc từng mảng như bánh đa.
- Bệnh tiến triển 1 – 2 tháng làm lợn gầy yếu, chết do kiệt sức.
d. Bệnh tích:
- Chỗ da mỏng như bẹn, chỏm tai, mõm, bụng có những nốt xuất huyết đỏ hoặc tím tràn lan.
- Hạch lâm ba xuất huyết, vỏ thận xuất huyết lấm tấm, niêm mạc bàng quang xuất huyết.
- Lách xuất huyết, nhồi huyết, rìa lách có hình răng cưa (bệnh tích đặc trưng).
- Viêm ruột, ruột có những nốt loét hình tròn, van hồi manh tràng có nốt loét hình cúc áo.
3. Phòng và trị bệnh:
a. Phòng bệnh bằng công nghệ vi sinh vật hữu hiệu EM
* Về chuồng trại:
- Chuồng trại cao ráo, chắc chắn, tránh nắng, tránh gió lùa, đảm bảo ấm về mùa Đông và thoáng mát về mùa Hè.
- Nền chuồng, tường chuồng phải phẳng để dễ quét dọn, cọ rửa, không đọng nước; trước cửa chuồng có hố sát trùng. Hạn chế người ngoài vào khu vực chăn nuôi.
- Có khu vực riêng để nuôi nhốt cách ly động vật mới mua về trước khi nhập đàn hoặc con vật ốm để theo dõi, điều trị.
* Về con giống:
- Con giống nhập vào nuôi phải khoẻ mạnh, có nguồn gốc rõ ràng, xuất phát từ vùng an toàn dịch, được cơ quan thú y cấp giấy chứng nhận kiểm dịch, được nuôi cách ly để theo dõi 10 – 15 ngày.
- Khai báo với trưởng thôn xóm và thú y để quản lý và thực hiện tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin theo quy định.
*Về chăm sóc, nuôi dưỡng:
- Sử dụng công nghệ vi sinh để phòng bệnh cho lợn là một hướng đi hiệu quả cao, nó có ưu điểm là: Giãm giá thành sản xuất, thân thiện với môi trường, tăng sức đề kháng cho vật nuôi, tạo ra được sản phẩm sạch có chất lượng cao, là quy trình nuôi bền vững.
- Công nghệ vi sinh vật hữu hiệu EM là công nghệ tiên tiến, được ứng dụng rất nhiều trông chăn nuôi và tròng trọt và rất phù hợp trong chăn nuôi công nghiệp. Hiện tại rất nhiều trang trại đã áp dụng quy trình EM vào phòng bệnh trên lợn nuôi và chúng tôi xin giới thiệu gồm các bước sau:
- Cho lợn ăn: Dùng 1kg tỏi sạch xay nhuyễn ngâm với 5 lít EM2 cho vào can đậy kín, sau 24 giờ đưa vào trộn cho ăn, liều lượng là 50 ml EM tỏi + 50 ml nước sạch trộn cho 1kg thức ăn ( dung dịch chiếm 10% thức ăn), có thể trộn cho ăn các cử ăn trong ngày.
- Cho uống: Cho theo tỷ lệ 10 ml EM2 vào 1 lít nước, cho lợn uống hàng ngày.
- Tiêu độc khử trùng: Định kỳ 7 ngày/lần dùng chế phẩm visinh EM5+3 hòa với nước sạch xịt quanh chuồng trại ( đây là sản phẩm công nghệ vi sinh có khả năng khử mùi mạnh, ức chế virus, nấm trong thời gian dài, hoàn toàn không đọc hại, được ứng dụng rọng rải trong phòng bệnh cho NTTS). Cách pha như sau: 1 lít EM5+3 pha với 3- 5 lít nước sạch sau đó cho vào bình xịt phun khắp chuồng nuôi và quanh khu vực nuôi ( giống như việc dùng hóa chất khử trùng chuồng trại). Tùy vào tình hình dịch bệnh và sức khỏe vật nuôi mà công thức trên có thể thay đổi.
Điểm lưu ý: Nếu đã áp dụng quy trình EM trong chăn nuôi để phòng bệnh cho lợn thì không nên sử dụng kháng sinh, hóa chất khử trùng và các chất độc hại khác, nếu áp dụng quy trình này với làm lớp nệm sinh học thì quy trình nuôi trở nên hoàn thiện và tỷ lệ thành công rất cao.
Ngoài các biện pháp trên thì việc tuân theo các nguyên tác chung trông việc chăn nuôi lợn theo quy mô công nghiệp củng rất cần thiết, như: xây dựng chuồng trại thoáng mát phù hợp với thời tiết từng vùng, tiêm phòng các loại bệnh, cách ly khu vực nuôi, giữ gìn vệ sinh khu chuồng trại sạch sẽ, tăng các chất dinh dưỡng vào khẩu phần cho gà ăn, cách ly lợn yếu hoặc bệnh với đàn khỏe mạnh
Ngoài các biện pháp trên thì việc tuân theo các nguyên tác chung trông việc chăn nuôi lợn theo quy mô công nghiệp củng rất cần thiết, như: xây dựng chuồng trại thoáng mát phù hợp với thời tiết từng vùng, tiêm phòng các loại bệnh, cách ly khu vực nuôi, giữ gìn vệ sinh khu chuồng trại sạch sẽ, tăng các chất dinh dưỡng vào khẩu phần cho gà ăn, cách ly lợn yếu hoặc bệnh với đàn khỏe mạnh
b. Điều trị bệnh:
Bệnh dịch tả lợn do vi rút gây ra hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. nên việc phòng bệnh là cực kỳ quan trọng
Tác giả bài viết: Bảo Nam
Nguồn tin: ACC – BIO